Wat is antifouling

Antifouling is een verzamelnaam voor maatregelen die genomen worden om de onderkant van een schip te beschermen tegen micro-organismen, mosselen en algen die zich aan de romp hechten en de prestaties en duurzaamheid van een schip kunnen beïnvloeden. In de meeste gevallen wordt met antifouling een coating of aangroeiwerende verf bedoelt die naast aangroeiwerende eigenschappen ook andere functies kunnen hebben, zoals een barrière tegen corrosie op metalen rompen die het metaal kunnen aantasten en verzwakken, of het verbeteren van de waterstroom langs de romp van een vaartuig.

De geschiedenis

In de 15e eeuw werden er verschillende technieken toegepast om aanwas op het onderschip te voorkomen, voornamelijk bestond de antifouling maatregelen uit verschillende ingrediënten namelijk: een witte substantie wat een mix was zwavel, hars en walvis olie, een zwarte substantie met een mix van teer en hars en een bruine substantie die bestond uit de zwarte substantie verrijkt met zwavel.

Vanaf het midden van de 17e eeuw werden dunne platen koper op de romp genageld in een poging om de aangroei te voorkomen, later werd ook Muntz metaal gebruikt, Muntz metal, vernoemd naar zijn uitvinder George Frederick Muntz, is een legering van 60% koper en 40% zink en een klein beetje ijzer. Koper beschermt de romp zeer goed tegen wormen en voorkomt aanwas, wanneer koper in aanraking komt met water, ontstaat er een giftige film genaamd oxychloride.

Oxychloride vergiftigt elke organisme wat zich maar aan het schip wil binden, dit oxychloride komt ook in het water terecht en is schadelijk voor het leven in de zee. Verder komt deze “beschermende” film langzaam los te zitten waardoor het koper verdwijnt en aangroei weer een kans geeft.

Tegenwoordig bevatten aangroeiwerende verven een koperoxide (of andere koper verbindingen) en/of andere biociden (speciale chemicaliën die de aangroei belemmeren. Historisch gezien waren koperverven rood, wat ertoe leidde dat scheepsbodems vandaag nog steeds rood worden geverfd.

Soorten antifouling

Vandaag de dag zijn er twee soorten antifouling verven, de eerste groep genaamd biocide verven of zachte antifouling bestaat uit combinatie van koper en booster biociden. In deze groep kan men de keuze maken tussen de ablatieven (de minst dure maar bezitten ook de minst goede antifouling eigenschappen) en de zelfpolijstende verven (betere kwaliteit, maar ook duurder).

De tweede groep zijn de fouling release-verven of harde antifouling, deze zo hard zijn dat de organismen niet de kans hebben zich vast te hechten. De verven die momenteel in deze categorie op de markt zijn, zijn gebaseerd op siliconen.

Naast antifouling verven zijn er steeds meer milieuvriendelijke alternatieven in opkomst. Zo zijn er bijvoorbeeld antifouling folies die zeer glad zijn of juist een textuur hebben en ook is het gebruik van ultrasone antifouling in opkomst. Deze nieuwe technieken werken zonder gif en ook zonder dat de verf vervuiling met microplastics veroorzaakt.

Zachte antifouling

Antifouling verwijderen

Zoals eerder vermeld gaat door de aangroei op de romp van het schip de weerstand in het water omhoog wat er voor zorgt dat de boot aan snelheid verliest en meer brandstof gaat verbruiken. Deze aangroei kan ook voor blijvende schade zorgen aan het onderwaterschip, gelukkig beschermt antifouling het onderwaterschip tegen aangroei. Afhankelijk van het type antifouling (zachte- of harde antifouling) moet in een periode van 3 tot 10 jaar de antifouling vervangen worden, en laat dit nu een van de onderhoudsklussen zijn waar een booteigenaar niet op zit te wachten: het verwijderen van antifouling.

Maar goed, zoals ze zeggen: een goed begin is het halve werk, ook met het verwijderen van antifouling. Zodra de boot uit het water is moet je deze goed afspoelen met een hogedrukspuit en eventueel schoonpoetsen met bootreiniger .

Zachte antifouling verwijderen

Een zachte (zelf slijpende of polijstende) antifouling zorgt het varen vanzelf voor het verwijderen van de coating, dit geld voor elke type boot ongeacht hij gemaakt is van polyester, staal, aluminium, etc. Je kunt zachte antifouling met een hogedrukspuit of schuurspons verwijderen, dit kan het beste gedaan worden wanneer de boot net uit het water is gekomen.

Harde antifouling verwijderen

Harde antifouling is een stuk lastiger te verwijderen in vergelijking met zelfslijpende antifouling of polijstende antifouling. Wanneer een harde antifouling in het water komt dan lossen er stoffen op in de verf waardoor er biociden vrijkomen die de aangroei tegen gaan. Na verloop van tijd neemt de bescherming af en een harde verflaag blijft achter. Je kan over deze achtergebleven verflaag een nieuwe antifouling laag aanbrengen echter om de zoveel jaar zal deze lagen moeten verwijderen voordat je een nieuwe laag aanbrengt.

Een harde antifouling kan je alleen verwijderen door de laag er af te slijpen, stralen of afsteken. Een handig hulpmiddel hier is antifouling remover, wanneer je dit aanbrengt worden de bestaande lagen week en laten los, zodat zij met een krabber of schraper verwijdert kunnen worden. Antifouling remover is geschikt voor boten gemaakt van polyester, hout, staal en aluminium en is niet geschikt voor zachte kunststoffen. Test bij twijfel altijd eerst op een niet zichtbare plek.

Hoe ga je te werk?

Verwijder eerst de loszittende oude antifouling met een hogedrukspuit en breng vervolgens antifouling remover royaal aan met een kwast. Laat de remover inwerken en verwijder vervolgens de antifouling met een botte verfkrabber. Removers kunnen meerdere lagen in een keer verwijderen. Wanneer de lagen antifouling erg dik zijn kan je de remover meerdere keren aanbrengen. Wanneer de oude antifouling verwijderd is en de romp is grondig gereinigd, geschuurd en in de grondverf kan je een nieuwe laag antifouling aanbrengen.

Hou er rekening mee dat je met chemische producten werkt en dat je in een goed geventileerde ruimte werkt en de juiste veiligheidskleding (bril, overall, en handschoenen) en zorg uiteraard voor een milieubewuste afvoer van de resten.

Antifouling aanbrengen

Zachte antifouling aanbrengen

Harde antifouling aanbrengen